Xogo da chave de Santiago de Compostela e arredoresCando adestro á chave pasa polo campo un velliño que gusta de ver como vai o conto, e ten as súas vivencias sobre a chave. Cando bato con moitas el di “Se do par dás unha daquela non escapan”.
Quere dicir que no xogo por parellas se en cada tacada bates unha chave, a parella contraria non escapa moito en puntos e aínda tes posibilidades de remontar o partido.
Este ano contaremos cun equipo menos, pechou o Muiño de Lermo, unha referencia para todos os xogadores de chave e moitos non xogadores.
Cando adestro e se achega xente a interesarse polo deporte, cando falas con eles ou non coñecían nada ou se coñecían algo era das partidas do Muíño.
Aquí deixo como lembranza un debuxo dunha partida no Lermo.
Atopei unha vella incre de crabuñar, era a ferramenta usada para afiar as gadañas, chantábase sobre un buraco dun banco de traballo e golpeábase o gume da gadaña (crabuñar) para despois afiar.
E resulta que ten o tamaño ideal para lanzarlle uns pesos agregando un pouco de dificuldade por ser unha barra estreita e sen ter que ir colocala cada vez que se bate nela por estar chantada.
De feito parécese algo á chave da foto de principios de 1900 onde xogaban á Chave en Corcubión.
No 2008 editáronse unha serie de selos de tres deportes populares, entre eles a Chave. O debuxo da chave corresponde á Chave de Ourense e Pontevedra que parece máis vistoso que a Chave de Santiago de Compostela.
Aquí mostro dúas fotos de 1924 do xogo da Chave de 1924. Están localizadas en Corcubión.
Nunha delas a Chave parece unha veleta, que ben pode ser a orixe da variante de chaves xiratorias. Os pesos parecen algo máis pequenos que os actuais.
Na outra hai un señor lanzando, mais non se pode apreciar a distancia de lanzamento.
Unha pergunta reiterada da xente que pasa cando estou a adestrar é a de que como se chama e cando se inventou ese deporte. Evidentemente a miña resposta é que se chama Chave e que non sei cando se inventou, que é un xogo tradicional e que a súa orixe é bastante atrás no tempo.
Procurando información sobre o xogo atopei unha páxina sobre Bueu que fala dun documento e ten foto do documento de 1906. Trátase dunha denuncia sobre tres veciños da parroquía de Beluso que ao ocupar a eira para xogar non deixaban pasar os burros.
Aquí inclúo a ligazón: http://acidras.blogspot.com/2019/02/xogadores-da-chave-de-beluso-non-deixan.html
Estoutro día parou un rapaz para ver como adestraba. Ao pasaren dez minutos díxome que quería probar, era un estudante de Carolina do Norte. De tres atacadas de catro lanzamentos que fixemos os dous demos as mesmas chaves: tres.
Moi bon resultado para un novato, así que tras perguntarlle díxome que en Carolina do Norte xogaba a un deporte de puntería similar ao xogo da chave. Lanzan desde 9 metros uns sacos pequenos e pesados contra un taboleiro inclinado con un buraco na parte superior.
E de tanto adestrar rompemos a chave. Hai que parar esta semana para soldala.